569 lat temu Johann Gutenberg opublikował pierwszą w świecie chrześcijańskim książkę drukowaną – Biblię Gutenberga.
Została przygotowana do druku i wydrukowana w latach 1452–1455 w Moguncji. Księgi starano się upodobnić do wychodzących spod ręki kopistów. Nie ma strony tytułowej ani też numeracji stron. Zastosowano gotycką czcionkę projektu Gutenberga, o majestatycznym wyglądzie, ale nowoczesnym kroju. Skład tekstu jest wysokiej próby i do dziś uważany za mistrzostwo typografii. Pomimo dość wąsko zestawionych znaków charakteryzuje się najwyższą czytelnością. Posiada dobrze rozplanowane światła – zarówno odstępy międzywyrazowe (które są zrównoważone), jak i prawidłowo dobraną interlinię czy układ tekstu na stronach (layout). Łamy charakteryzują się szarością kolumny, co udało się Gutenbergowi uzyskać pomimo niewielkiej ilości znaków w wierszu, bo tylko ok. 40, co utrudniało zapanowanie nad odstępami międzywyrazowymi. Szarość została zachowana m.in. dlatego, że Gutenberg użył aż ok. 150 różnych znaków, w tym bogaty zbiór kilkudziesięciu *ligatur. Obficie korzystał również z *abrewiatur. Łamy wypełnione są tekstem wyjustowanym, w którym na szczególną uwagę zasługiwać może wyrównanie optyczne prawej krawędzi.
Po wydrukowaniu dodawano ręczne zdobienia. Potem trzy- lub nieraz dwutomowa księga oprawiana była przez introligatorów, m.in. przez słynnego Henryka Costera z Lubeki.
Obecnie znajduje się ona na liście najważniejszych dokumentów w dziejach ludzkości UNESCO. Na świecie jest jedynie 48 egzemplarzy tego tytułu.
W Polsce znajduje się jeden z nich. Jest on przechowywany w Pelplinie w Muzeum Diecezjalnym. Jest szczególny albowiem wyróżnia się bogatą kaligrafią, tytułami ksiąg wpisanymi kolorem czerwonym i jednym drobnym szczegółem – pierwszym w historii błędem drukarskim: – Na marginesie, pod lewą szpaltą, na stronie 46. I tomu widoczna jest niewielka plamka farby. To szczęśliwie zachowany ślad odbicia kształtu czcionki, która zapewne wypadła w trakcie pracy z rąk zecera. Zawiera łaciński tekst wszystkich ksiąg Pisma Świętego w tłumaczeniu św. Hieronima oraz komentarze i prologi z Wulgaty. Liczy 640 kart, w pelplińskim egzemplarzu brak jest 317 strony, ostatniej w tomie II, zadrukowanej tekstem Apokalipsy.
Dom Emisyjny Manuscriptum z okazji jubileuszu 600-lecia urodzin Jana Gutenberga oraz dla uczczenia 550. rocznicy ukazania się pierwszej księgi zawierającej słowo drukowane ruchomą czcionką wydał reprint w ilości 198 sztuk (obecnie zostało jeszcze mniej niż 50 egzemplarzy). Uwaga na cenę, jest niebagatelna!
- Ligatura – połączenie dwóch lub więcej liter w jedną.
- Abrewiatura – umowny skrót używany w starożytnych i średniowiecznych tekstach w celu skrócenia ich zapisu.
Biblioteka LO VII Wrocław 